Tin van Arkel
heeft het doctoraal Frans behaald in 1969 in Leiden, is sindsdien als docent werkzaam geweest bij het Voortgezet Onderwijs en Volwasseneducatie, heeft meegewerkt aan een lesmethode Frans voor volwassenen, heeft diverse workshops gegeven over communicatief lesgeven met spel-en filmmateriaal en zich de laatste jaren gewijd aan het samenstellen van 3 woordenboeken F-N/N-F voor Nederlanders in Frankrijk.
*Een verzameleditie van de woordenboeken is in juni 2021 verschenen.
Over de woordenboeken :
In een lezing over “Taalproblemen van Nederlanders in Frankrijk” gehouden op 28 Mei 2016 op de Franse Dagen, illustreert de auteur aan de hand van eigen ervaringen hoe onmisbaar kennis van de taal is voor wie in Frankrijk voor korte of langere tijd wil verblijven of zich vestigen. Die ervaringen waren de aanleiding tot het samenstellen van de woordenboeken. De toehoorders ontvingen bij aanvang een F-N lijst van de in de lezing gebruikte Franse trefwoorden.
Taalproblemen van Nederlanders in Frankrijk : een ingekorte versie van de lezing
Inleiding
Het woord taalproblemen zegt al genoeg, er zijn kennelijk problemen in de communicatie tussen Nederlanders en Fransen. Niet altijd alleen taalkundig, ook door culturele en sociale verschillen kunnen misverstanden het kontakt verstoren. U kent wel het programma van de Avrotros “Ik vertrek” waarin mensen vertellen over hun ervaringen in het Douce France waarnaar ze argeloos en zonder goede kennis van de Franse taal vertrokken en te maken kregen met het weinig “douce” harde Franse leven van alledag. De taal beheersen is een eerste vereiste om in het buitenland te kunnen functioneren en je te kunnen handhaven, zeker als je van plan bent er te gaan wonen of een vakantiehuis te kopen.
Daarom heb ik de 3 woordenboeken samengesteld, eerst het Frans Onroerend Goed Woordenboek, vervolgens het Frans Medisch Woordenboek en Frans Juridisch Woordenboek, omdat dat drie specifieke terreinen zijn met een eigen vakjargon waarmee een buitenlander te maken kan krijgen.
Ik zal dat illustreren aan de hand van een aantal van onze eigen ervaringen en voorbeelden van situaties waarin woordkennis en een zekere communicatieve slagvaardigheid onmisbaar was. De Franse woorden in mijn verhaal vindt u in volgorde vertaald op uw papier.
Het Frans Onroerend Goed Woordenboek
•Wij kochten 10 jaar geleden een résidence secondaire in Z.Frankrijk waaraan nogal wat gedaan moest worden. Al gauw begon onze Franse entrepreneur, die daar tijdens onze afwezigheid aan het werk was, zonder onze autorisation, zonder van tevoren ingeleverd devis alvast een terras aan te leggen omdat hij even niet verder kon. Gelukkig kwam ik daar in een telefoongesprek tijdig achter want hij bleek voor de aanleg wel 24000 € te willen hebben. Er was echter al een muur geplaatst waar hij 12000 € voor vroeg. Via een taxatie van Eigen Huis en een stevig briefje van mij heeft hij genoegen moeten nemen met de helft van de prijs. De muur kwam uiteindelijk goed van pas.
•De eaux pluviales van ons terrassenterrein worden évacuées naar een lager gelegen canal mitoyen d’évacuation. Bewoners van een pand verderop, eveneens aangesloten op die afvoergoot, kwamen op het slimme idee om midden in de goot een muurtje te bouwen en een tuintje te beginnen, zodat bij de eerste zware regenval kelders onderliepen en de pompiers te hulp moesten komen. De getroffen bewoners gingen aankloppen bij de asurances en er werd zelfs een conseiller juridique ingeschakeld.Ik heb de man ervan weten te overtuigen dat de inondation niet werd veroorzaakt door de afwatering van ons terrein, maar door een vers gemetseld muurtje verderop.
Deze ervaringen en nog veel meer hebben mij op het idee gebracht van het Frans Onr. Goed Woordenboek, als ondersteuning bij de bouw, om een idee te geven wat er allemaal komt kijken als je in Frankrijk een (vakantie)huis wilt hebben.
Het Frans Medisch Woordenboek
Het gaat niet altijd om taalproblemen bij onroerend goed zaken. Er kunnen ook gezondheidsproblemen optreden tijdens een verblijf in Frankrijk, waarvoor je naar de dokter, het ziekenhuis of de tandarts moet. Zoals éen van mijn zoons die op skivakantie in Frankrijk hevige kiespijn kreeg. Z’n broer die bij hem was zocht snel een tandarts en vroeg in zijn verwarring naar de vétérinaire.
Het is ook niet handig om bij de dokter te zeggen dat je mal au coeur hebt als je lijdt aan een hartaandoening. Je moet een arts kunnen vertellen wat er aan scheelt, of het nu gaat om een aanval van aambeien, een verstuikte enkel of een glutenallergie.
En als je medicijnen krijgt voorgeschreven is het handig als je de notice kunt lezen voor de indications d’utilisation en eventuele effets secondaires.
Bij de apotheek moet je ook zonder ordonnance duidelijk kunnen maken waar je voor komt : iets tegen een blaasontsteking, een kwallenbeet, een pijnstillend middel, enz.
In het med.woordenboek heb ik geprobeerd zoveel mogelijk van deze situaties aan de orde te brengen, met tot slot een lijst van handige zinnen.
Het Juridisch Woordenboek
Voor het jur. woordenboek was een echtscheiding in het buitenland van een familielid de aanleiding. Echtscheidingszaken vallen onder de juridiction civile. Een juge aux affaires familiales van het tribunal de Grand Instance behandelt je divorce. Hij/zij bepaalt de mode de garde als er kinderen zijn en ga niet praten over “alimentation” want dat betekent “voeding”. Je ontvangt of betaalt een pension alimentaire. Echtscheiden in het buitenland verloopt niet altijd volgens Nederlandse maatstaven. Culturele verschillen en misverstand kunnen een hoop ellende veroorzaken als je niet goed voor je belangen kunt opkomen.
Je kun ook te maken krijgen met de juridiction pénale tijdens je verblijf, bijv. als victime van een agression dans la rue, een acte de violence, een effraction, enz. Maar je kunt ook zelf in de fout gaan, vooral in het verkeer. Je begaat een infraction au code de la route en je ontvangt een contravention. Of je raakt betrokken bij een ongeval, zoals mijn schoonvader destijds die op vakantie in Frankrijk betrokken raakte bij een incident en door een faux témoignage van een omstander een dag in de politiecel belandde.
Tot slot
Je bent en blijft de buitenlander, l’étranger, te gast in een ander land en soms een gemakkelijke prooi voor kwaadwillenden. Kennis van taal en cultuur zijn een eerste vereiste om het verblijf tot een succes te maken. De Fransen zijn vormelijk, gesteld op beleefdheid, hierarchisch ingesteld en geneigd om faire le malin (interessant doen ). Meegaan in o.a. deze eigenschappen en de taal spreken is een voorwaarde voor een goede omgang.
Met de 3 woordenboeken heb ik geprobeerd daaraan een bijdrage te leveren. Het woordaanbod is niet compleet, wetgeving en jargon verandert snel. In de rubriek Actu van de website probeer ik met aanvullende informatie bij te blijven en nieuwe woorden in te voeren, zoals : sjoemelsoftware/phishing/energiezuinig rijden/enz. Het is voortdurend wat nieuws. Merci de votre attention
*N.B.: Het Thematisch Woordenboek
In juni 2021 is een verzameleditie verschenen van de drie woordenboeken, aangevuld met een vierde deel over ‘Verkeer en woordenlijst voor weggebruikers’. In deze uitgave, getiteld ‘Thematisch Woordenboek voor Nederlanders in Frankrijk’, is de inhoud van de bestaande delen geactualiseerd en uitgebreid met aanvullende informatie vanwege veranderende wetgeving en technische ontwikkelingen.
Het Thematisch Woordenboek bevat vier delen:
I Onroerend goed
II Ziekte en gezondheid
III Rechterlijke macht en maatschappelijk welzijn
IV Verkeer en weggebruikers