succession : erfopvolging, nalatenschap
De Nederlander met een (2e) huis in Frankrijk kreeg tot nog toe te maken met het Franse erfrecht. Anders dan in Nederland erven volgens de Franse wet de kinderen mee. De langstlevende echtgenoot, conjoint survivant, krijgt het vruchtgebruik,usufruit, van het huis of een deel van de opbrengst indien het huis, met toestemming van de kinderen, wordt verkocht.
In augustus 2015 is daar verandering in gebracht door het in werking treden van de Europese Erfrecht Verordening (EEV).
Kort samengevat : indien men ook in het buitenland vermogen heeft bepaalt het EEV dat de woonplaats op het moment van overlijden het uitgangspunt is voor het erfrecht. Woonde de overledene in Nederland, dan moet men een europese erfrechtverklaring afhalen bij een Nederlandse notaris die de zaak volgens het Nederlands erfrecht afwikkelt.
Dit geldt voor een overlijden nà augustus 2015. (wetenschap.infonu.nl. tweede huis in het buitenland en het buitenlands erfrecht)
Indien de overledene, le défunt, in Frankrijk woonde wordt de nalatenschap geregeld volgens het Franse erfrecht

Erfopvolging volgens de Franse wet
De Franse wet verdeelt het vermogen van een persoon in twee delen :
– la réserve, een vast deel : dit deel is gereserveerd voor de héritiers réservataires, de kinderen van de overledene of, indien er geen kinderen zijn, de langstlevende echtgenoot, de conjoint survivant.
De kinderen kunnen voor dit deel niet worden onterfd.
– la quotité disponible, een vrij beschikbaar deel : de erflater, testateur, kan over dit deel vrij beschikken door schenking of per testament, succession testamentaire, ten gunste van iemand naar zijn/haar keuze.
Indien geen testament is gemaakt, succession ab intestat, gaat ook dit deel in principe naar de kinderen .
De hoogte van de quotité disponible hangt af van het aantal nakomelingen :
• bij één kind wordt het vermogen in twee delen opgesplitst, de helft réserve, de andere helft quotité disponible
• bij twee kinderen gaat 2/3 van het vermogen naar de réserve, en 1/3 naar de  quotité disponible
• bij 3 of meer kinderen gaat 3/4 van het vermogen naar de réserve en 1/4 deel naar de quotité disponible
• Zijn er geen nakomelingen, maar wel een langstlevende echtgenoot dan is hij/zij voor 1/4 van het vermogen héritier réservataire, 3/4 is quotité disponible. Is er geen testament dan erft hij/zij in principe alles.
• Indien beide ouders van de overledene nog leven en er zijn geen nakomelingen behoudt de conjoint survivant de helft van de nalatenschap, de ander helft kan door de ouders van de overleden erflater weer teruggeëist worden (droit de retour). Indien één van de ouders nog leeft is dan 1/4 van de nalatenschap voor de ouder en 3/4 voor de langstlevende echtgenoot.

Huwelijkse voorwaarden
– régime de la communauté universelle : om de partner te beschermen kan men trouwen in volledige gemeenschap van goederen, sous le régime de la communauté universelle. Bij overlijden behoudt de langstlevende de helft van het vermogen. De andere helft wordt volgens de regels van het erfrecht verdeeld.
– clause d’attribution intégrale : indien men de kinderen wil uitsluiten en de partner alles laten erven moet aan de huwelijksakte een “volledige toewijzingcausule van gemeenschap van goederen” worden toegevoegd. De kinderen erven bij overlijden van de partner.
– clause de préciput : één of meerdere goederen uit het vermogen worden aan de langstlevende toebedeeld en vallen niet onder de nalatenschap

Onroerend goed
Indien het gemeenschappelijk vermogen onroerend goed bevat erven de kinderen (behalve indien per testament of clausule anders is geregeld). Door de notaris moet een eigendomsverklaring, acte d’attestation immobilière, worden opgesteld en de waarde van het goed vastgesteld. Indien het gaat om de echtelijke woning heeft de langstlevende het recht een jaar lang in het huis gratis te blijven wonen, zonder betaling van huur, lasten en belasting. De kosten worden uit de nalatenschap betaald. Indien de langstlevende zonder inkomsten is kan hij/zij aanspraak maken op een toelage van de nakomelingen. De langstlevende heeft een jaar om zijn/haar situatie te regelen en kan kiezen voor :
– usufruit, vruchtgebruik van de woning. Hij/zij blijft in het huis wonen, tegen lijfrente (en viager) en betaalt huur, woonlasten en belasting. Het goed wordt dan blooteigendom, nue-propriété, van de nakomelingen. Reparaties en onderhoud van het gebouw zijn voor hun rekening. Indien de nakomelingen dit weigeren, beslist de rechter.
– 1/4 pleine propriété , voleigendom . De kinderen erven 3/4 deel . Het onroerend goed moet dan wel worden verkocht, met toestemming van de kinderen.
Indien de overledene kinderen had uit een ander huwelijk vervalt de mogelijkheid van usufruit, de langstlevende erft 1/4 in voleigendom.

Lexique (zie ook jur. en onroerend g. wb.)
abattement : heffingskorting, belastingvrije voet
les enfants *héritiers bénéficient chacun d’un abattement de €100.000 sur sa part :de kinderen die erven krijgen elk op hun deel een korting van €100.000
attestation : verklaring
acte d’attestation immobilière : eigendomsverklaring van onroerend goed
attribution : toewijzing, toebedeling
clause d’attribution intégrale : volledige toewijzing clausule van gemeenschap van goederen
communauté : gemeenschappelijkheid, gemeenschappelijke goederen
être marié sous le *régime de la communauté universelle : gehuwd zijn in gemeenschap van goederen
conjoint  : echtgenoot, partner
conjoint survivant : langstlevende echtgenoot
déductible : aftrekbaar
défunt : overledene
descendant : nakomeling
donation : schenking
droits de *succession : erfbelasting, successierechten
les droits de succession s’appliquent à la *quote-part restante : de successierechten worden geheven over het resterende deel
exonérer : ontheffen, vrijstellen
le conjoint survivant ou *partenaire lié au *défunt par un PACS sont exonérés de *droits de succession: de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner zijn vrijgesteld van successierechten
héritage : erfgoed, nalatenschap
héritier : erfgenaam
héritier réservataire : legitimaris
imputation de dettes : boeking van schulden
indivision : onverdeeld eigendom
légataire : legataris, erfgenaam
léguer : nalaten, vermaken
nue-propriété : blooteigendom
part réservataire : legitieme portie
partenaire lié au *défunt par un PACS : geregistreerde partner van de overledene
patrimoine héréditaire : erfgoed, familiegoed
pension : toelage
préciput : vooruitmaking, vooruitgift
quote-part : evenredig deel
redevable : verschuldigd
être redevable de droits de succession : successierechten moeten betalen
quotité disponible : beschikbaar bedrag
régime matrimonial : stelsel van huwelijkse voorwaarden (*communauté)
règlement : verordening
retranchement : inkorting, intrekking
action en retranchement : vordering tot wettelijk herstel van de reserve/het vrij beschikbaar deel indien dit door schenking of testament is overschreden
succession : erfopvolging, nalatenschap
succession testamentaire : erfopvolging volgens testament
succession ab intestat  erfopvolging volgens de wet
successoral : erfrechtelijk
droit successoral : erfrecht
masse successorale : erfboedel
pacte successoral : erfovereenkomst
testateur : erflater
usufruit : vruchtgebruik
viager : lijfrente